Op vakantie tijdens de corona-crisis?

Reizen naar landen binnen de Europese Unie en de Schengenzone is alweer een tijdje toegestaan. Deze landen hebben de zogenaamde code geel. Dit betekent dat vakantiereizen naar deze landen mogelijk is. Reizigers moeten wel letten op veiligheidsrisico’s in deze landen.

De landen buiten de Europese Unie en de Schengenzone hebben  code oranje. Dit betekent dat vakantiereizen naar die landen wordt afgeraden. Enkel noodzakelijke reizen zijn toegestaan. Bij terugkomst van deze landen moet een werknemer twee weken in quarantaine. Bij landen met de zogenaamde code rood wordt reizen afgeraden.

Het is nu vakantietijd en natuurlijk willen werknemers op vakantie gaan. Wat zijn de rechten en plichten van werknemers en werkgevers?

Loondoorbetaling?

Vanaf 1 januari 2020 geldt de hoofdregel dat de werknemer het recht op loon behoudt indien hij geen arbeid verricht door een oorzaak die in de risicosfeer van de werkgever ligt. Als de oorzaak van het niet kunnen werken in de risicosfeer van de werknemer ligt, gaat deze hoofdregel niet op. Het niet kunnen werken vanwege een besmetting met corona of vanwege een quarantaine in Nederland ligt niet in de risicosfeer van de werknemer. De werknemer heeft dan aanspraak op loon. Een zieke werknemer houdt zijn aanspraak op loon, tenzij de ziekte door opzet van de werknemer is veroorzaakt.

Hoe zit het als een werknemer een reis naar het buitenland maakt en dan vanwege het corona virus niet terug naar Nederland kan komen of in het buitenland ziek wordt?

In quarantaine

In principe kan een werkgever een werknemer niet verbieden om op vakantie te gaan. Wel is het zo dat als de werknemer het reisadvies van de Rijksoverheid negeert en reist naar een land met code oranje of rood, het risico van eventuele quarantaine voor rekening van de werknemer kan komen. Concreet betekent dit dat de werkgever niet verplicht kan worden om loon door te betalen in het geval de werknemer langer in dat land moet blijven vanwege risico op besmetting met het coronavirus of vanwege quarantainemaatregelen. De werknemer is namelijk tegen het reisadvies van de overheid in toch gaan reizen naar een land met code oranje of code rood en hij heeft daarmee bewust een risico genomen niet op tijd kan terugkeren naar Nederland. De oorzaak van het niet kunnen werken ligt dan in de risicosfeer van de werknemer, omdat hij op voorhand weet dat hij een risico neemt door naar dat land te gaan. Ook is het verplicht voor de werknemer om in quarantaine te gaan na terugkomst in Nederland. Kan de werknemer niet vanuit huis werken, dan loopt hij ook risico dat zijn loon niet wordt betaald. Kan de werknemer vanuit huis werken, maar de werkgever laat dat niet toe, dan ligt het risico van niet kunnen werken in de risicosfeer van de werkgever en maakt werknemer wel aanspraak op loon.

Gaat een werknemer op vakantie naar een land met code geel, dan is dat volgens het reisadvies van de Rijksoverheid toegestaan. De werknemer neemt dan niet meer risico’s dan wanneer hij in Nederland zou verblijven. Ingeval de werknemer naar een land met code geel op vakantie gaat en daar toch in quarantaine moet waardoor hij niet op tijd terug kan komen van zijn vakantie, dan ligt het voor de hand dat de werkgever het loon doorbetaalt. De werknemer heeft immers conform het reisadvies van de Rijksoverheid gehandeld en heeft niet meer risico’s genomen dan wanneer hij in Nederland zou verblijven. Het niet kunnen werken vanwege quarantaine maatregelen in code geel landen, ligt niet in de risicosfeer van de werknemer en hij heeft aanspraak op loondoorbetaling.

Ingeval een werknemer op vakantie gaat naar een land met code geel en gedurende de vakantie het reisadvies van code geel naar code oranje gaat, geldt hetzelfde als hiervoor vermeld voor landen met code geel. De werknemer heeft voordat hij op vakantie ging immers niet kunnen voorzien dat het reisadvies aangepast zou worden. Maar als de werknemer de mogelijkheid heeft om snel terug te reizen, moet hij van die mogelijkheid gebruik maken om eventuele quarantaine maatregelen te ontlopen. Doet hij dat niet en moet hij in quarantaine, dan kan het risico van het niet kunnen werken voor rekening van de werknemer kunnen komen.

Ziek

Als de werknemer op vakantie gaat naar een land met code rood of oranje en hij wordt daar ziek, dan behoudt de werknemer aanspraak op zijn loon. Omdat in de wet is bepaald dat zieke werknemer aanspraak op loon behoudt, tenzij de ziekte door zijn opzet veroorzaakt. De opzet van de werknemer moet gericht zijn op het ziek worden. Dit moet de werkgever bewijzen. Dit is niet zo makkelijk. Opzettelijk risicovol gedrag is niet voldoende. Het reizen naar een land met code oranje/rood is niet voldoende om het loon niet door te betalen. Als de werknemer ziek wordt in een land met code rood of oranje, behoud hij zijn aanspraak op loon.

Ook de werknemer die op vakantie gaat naar een land met code geel en daar ziek wordt heeft aanspraak op loon.

Noodzakelijke reizen

Hoe zit het dan met noodzakelijke reizen naar een land met code oranje? Stel, de werknemer heeft familie wonen in een land met code oranje. Hij moet in het ergste geval naar een begrafenis van een familielid in dat land. Hij gaat naar dat land reist zen af naar dat land en raakt besmet met het coronavirus of hij moet in quarantaine, waardoor hij later dan gepland terug kan komen naar Nederland. Als de werknemer ziek wordt, dan maakt hij aanspraak op loon. Moet de werknemer in quarantaine, dan ligt het in de rede dat hij wordt doorbetaald. Hij is immers met een goede reden naar het land met code rood/oranje gegaan, zijn reis was noodzakelijk.

Persoonlijke omstandigheden

Er kunnen zich persoonlijke omstandigheden voordoen die ervoor zorgen dat een werknemer wel of niet betaald gaat worden tijdens (vakantie)reizen naar het buitenland tijdens corona. Wij adviseren werkgever en werknemer in overleg met elkaar te gaan en afspraken te maken voordat de werknemer op vakantie gaat.

Heeft u vragen of wilt meer informatie over vakantie tijdens corona-tijd? Neem direct contact op.